“Ik heb altijd geloofd dat ik een slecht kind was"

In onze sessies zien en spreken we mannen die worstelen met het thema vrijheid en expressie. Als ze praten over vroeger, dan vertellen ze over strenge en afstandelijke ouders die niet op een voedende manier op hun basisbehoeftes reageerden.

“Ik heb altijd geloofd dat ik vroeger als kind inderdaad op hardhandige wijze gecorrigeerd moest worden. En weet je wat het raarste is: ik was mijn ouders nog dankbaar ook voor hun 'strenge doch rechtvaardige' manier van opvoeden."

Halverwege de 20e eeuw ontstond er een kijk op de opvoeding van jonge kinderen die totaal anders was dan tegenwoordig: De vrije wil van het kind moest worden gebroken. Het draaide om afdwingen van gehoorzaamheid. En ging dat niet goedschiks, dan maar kwaadschiks.

Huilen was iets om af te leren en meegaand gedrag werd beloond. Als je als kind je gevoelens onder controle had, dan was dat een deugd. Aan jonge moeders werd geleerd om hun natuurlijke moedergevoelens te beheersen, daar kreeg je namelijk geen flinke kinderen van. Psychologe Alice Miller noemt het 'giftige pedagogiek' in haar boek For Your Own Good.

Het kind moest leren begrijpen dat ouders altijd gelijk hebben en dat ouders altijd het laatste woord hebben. Op de behoeftes van het kind werd niet gereageerd, want het kind moest verharden om later in de maatschappij te kunnen functioneren.

Wanneer zelfbeschikking een straf wordt

In onze sessies zien en spreken we mannen die worstelen met het thema vrijheid en expressie. Als ze praten over vroeger, dan vertellen ze over strenge en afstandelijke ouders die niet op een voedende manier op hun basisbehoeftes reageerden.

Tegenwoordig is hun leven verworden tot een dans rondom zwaarte en 'moeten'. Vaak weten ze niet anders dan dat het zo is, ze kennen het namelijk al van jongs af aan. Het is een vanzelfsprekendheid geworden.

Het zijn mannen die zich goed kunnen afstemmen op hun omgeving, maar moeite hebben met het innemen van hun eigen ruimte. Het lijkt wel alsof hun vrije expressie ooit van ze is afgepakt, hoewel onder hun meegaandheid een stil verzet zit...

Wat vertrouwd voelt, hoeft nog niet betrouwbaar te zijn

We zien vaak dat deze mannen hun pijn en gemis van vroeger 'veralgemeniseren' en in hun hoofd allerlei analyses erop loslaten om hun pijn op een afstandje te houden. Als kind hebben ze alles in het werk gesteld om een verklaring te zoeken voor het feit dat er niet aan hun behoeftes tegemoet werd gekomen. Kenmerkend is dat ze hun ouders vrijspreken van alle verantwoordelijkheid.

Daar waar ze als kind ervan overtuigd zijn geraakt dat ze inderdaad lastig zijn, ontbreekt als volwassene een positief en realistisch zelfbeeld. En waar meisjes soms nog iets toevertrouwden aan hun dagboek of vriendinnen, slaat het bij jongens vaak om in existentiële schaamtegevoelens.

Doorgaan tot het niet meer gaat

Zowel in persoonlijke relaties als in zakelijke relaties weten deze mannen hoe het is om het 'uit te zitten' en vol te houden, ook als ze het eigenlijk niet willen of niet meer kunnen. Maar de keuze voor henzelf is verbonden aan een existentiële schuld naar hun ouders toe. Ze hebben immers geleerd dat ouders altijd het laatste woord hebben.

In onze sessies vertellen ze doorgaans over de onduidelijke of verwarrende innerlijke signalen waarmee ze hun eigen, persoonlijke grenzen ervaren. Ze zijn gewend om te doen wat er van hen wordt gevraagd, zonder af te wegen wat dit voor hen betekent. Niet zelden zijn ze bekend met burn-out achtige verschijnselen.

Eerst de woede, dan de ontspanning

Vaak hebben ze vroeger zó'n grote druk van het 'moeten' ervaren, dat hun bewegingsruimte naar buiten toe in het gedrang is gekomen. Ze laten sociaal aanvaardbaar gedrag zien. Althans, het gedrag dat in hun gezin van herkomst als sociaal aanvaardbaar werd gezien. Onder dat gedrag gaan echter stevige woedegevoelens schuil. Dikwijls zijn de mannen waarmee we werken zich daar nauwelijks van bewust, onder meer omdat ze daarop schaamte ervaren.

In onze sessies werken we daarom met de fysieke bevrijding van woede-, rancune- en wraakgevoelens. Het is een van de expressievormen die vroeger is afgepakt én het is een oefening in het leren uitspreken van wat er op het hart ligt. Pas nadat de volumeknop van de woede volledig is opengedraaid, keert bij deze mannen het gevoel van ontspanning, rust en zelfbeschikking terug.

De sessies Mannelijk Leiderschap vanuit het Hart organiseren we vanuit onze missie om mannen te ondersteunen om hun kracht en kwetsbaarheid met elkaar te verbinden en ze te gidsen langs alle emoties die ze daarbij tegenkomen. Het is namelijk niet dat mannen geen gevoel hebben. De waarheid is dat veel mannen nog geen plek hebben gevonden waar ze kúnnen voelen. Kijk in onze agenda voor de eerstvolgende sessie.

Bronnen & inspiratie:

• Het Bevuilde Nest; José Al
• Nestgeuren; Piet Weisfelt
• De Maskermaker; Wibe Veenbaas, Joke Goudswaard, Henne Arnolt Verschuren
• For Your Own Good, Alice Miller